Yoga là một bộ môn không chỉ giúp chúng ta mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần mà Yoga còn hướng chúng ta đến một lối sống kỉ luật và suy nghĩ thanh cao. Nếu bạn tuân thủ theo 5 điểm của Yoga, bạn sẽ tạo nên một phương pháp tiếp cận toàn diện thực sự cho toàn bộ hệ thống cơ thể, tâm trí và tâm hồn, bạn sẽ có được sức mạnh và sự cân bằng trong thế giới nội tâm của chính mình. Hãy cùng Balance Yoga Villa tìm hiểu về 5 điểm trong Yoga mà bạn có thể chưa biết, để từ đó giúp bạn áp dụng vào quá trình thực hành Yoga của chính mình.

Bằng cách quan sát chặt chẽ lối sống và nhu cầu của con người trong thế giới hiện đại của chúng ta, Swami Vishnudevanada đã tổng hợp trí tuệ cổ xưa của Yoga thành năm nguyên tắc cơ bản để có thể dễ dàng áp dụng vào lối sống hằng ngày của chúng ta, để mang lại cuộc sống trường thọ, khoẻ mạnh và hạnh phúc.

Asana – Thể dục đúng

Các tư thế Yoga được gọi là Asana, một thuật ngữ có nghĩa là tư thế ổn định. Các bài tập Yoga khi được thực hiện một cách chính xác sẽ cung cấp năng lượng tích cực cho tất cả các hệ thống của cơ thể: hệ tuần hoàn, hệ thống cơ và xương, hệ thống nội tiết, hệ hô hấp, hệ tiêu hoá và quan trọng nhất là hệ thần kinh.

Thể dục đúng hoạt đông như một cơ chế bôi trơn cho khớp, cơ, dây chằng, gân và các bộ phận khác của cơ thể bằng cách tăng tuần hoàn và sự linh hoạt.

Sự khác biệt giữa các bài tập Yoga và bài tập thể chất thông thường là tập thể dục tập trung vào các chuyển động mạnh mẽ của cơ bắp, trong khi các bài tập Yoga thúc đẩy chuyển động chậm và có ý thức của cơ thể, sẽ tránh tích tụ axit lactic trong các thớ cơ, tránh mỏi cơ.

Lợi ích sức khoẻ

Cơ thể trẻ trung khi nó linh hoạt. Các bài tập Yoga tập trung vào sức khoẻ, sức mạnh và sự linh hoạt của cột sống. Trong việc nâng cấp toàn diện sức khoẻ của cơ thể thì không hệ thống bài tập nào có thể so sánh được với bài tập thể dục của Yoga. Yoga được thực hiện chậm và có ý thức, các Asana vượt xa lợi ích về thể chất đơn thuần, trở thành bài tập tinh thần trong tập trung và thiền định.

Thực hành hằng ngày

Swami Vishnudevanada – người sáng lập Sivananda Yoga khuyến khích thực hành 12 Asanas cơ bản hằng ngày để có sức khoẻ tối ưu. Theo truyền thống, việc thực hành bắt đầu với Surya Namaskar – Chào mặt trời trước khi vào thực hành Asana và sau đó là Savasana – Thư giãn đúng. Cuối buổi tập, chúng ta sẽ cảm nhận được lợi ích thu lại từ quá trình thực hành thể dục đúng của mình.

Hít thở đúng – Pranayama

Pranayama, khoa học về kiểm soát hơi thở, bao gồm một loạt các bài tập đặc biệt nhằm giữ cho cơ thể và tâm trí khoẻ mạnh.

Triết lí cơ bản

Hơi thở là cuộc sống. Chúng ta có thể sống nhiều ngày mà không có thức ăn hoặc nước uống. Nhưng nếu không được thở, chúng ta sẽ chết trong vài phút. Đối với một yogi, hít thở đúng có hai chức năng chính đó là mang nhiều oxy hơn cho máu và não bộ, kiểm soát Prana hoặc năng lượng sống dẫn đến sự kiểm soát của tâm trí.

Có ba loại thở chính: thở bụng (sâu), ngực (giữa) và thở xương đòn (nông). Một hơi thở đầy đủ là sự kết hợp của cả ba, bắt đầu bằng một hơi thở sâu và tiếp tục hít vào thông qua các khu vực liên sườn và xương đòn. Thở bụng sâu là điều cần thiết để làm thông khí cho phần chính của phổi.

Lợi ích của việc hít thở đúng

Lợi ích quan trọng nhất của việc hít thở đúng là tập được Prana, hay còn gọi là năng lượng thần kinh. Kiểm soát được Prana có nghĩa là kiểm soát được tâm trí.

Tất cả các căn bệnh của cơ thể có thể được chữa trị tận gốc bằng cách điều hoà Prana, đây chính là tri thức của bí quyết chữa lành. Các phương pháp như châm cứu, chữa bằng đức tin, hay những người có khả năng chạm tay vào vùng bị tổn thương để chữa bệnh,… đều là ví dụ cho sự phát triển cấp độ cao về kiểm soát Prana có ý thức hoặc vô thức.

Khi hít thở thông thường, ta thu được rất ít Prana nhưng khi ta tập trung vào điều hoà hơi thở của mình, chúng ta có thể trữ một lượng năng lượng lớn ở các trung khu thần kinh và não. Ai có nguồn năng lượng này dồi dào, họ sẽ toả ra nguồn năng lượng mạnh mẽ và những người tiếp xúc với họ sẽ cảm nhận được điều này.

Các phép thở

Hơi thở toàn phần

Thở xương đòn: vai và xương đòn được nâng lên trong khi bụng bị co lại khi hít vào. Có sự nỗ lực tối đa nhưng không khí thu vào ít. Kỹ thuật này là cách mà phần lớn chúng ta hít thở. Nó là phép thở nông nhất và kém hiệu quả nhất của hơi thở toàn phần.

Thở ngực: kỹ thuật này được thực hiện với các cơ liên sườn làm mở rộng khung xương sườn và là thành phần thứ hai của hơi thở toàn phần.

Thở bụng sâu: hơi thở chậm và sâu, sử dụng đúng cách được thực hiện bằng cơ hoành. Kỹ thuật thở này là hiệu quả nhất của hơi thở toàn phần, vì nó mang không khí đến phần thấp nhất và lớn nhất của phổi.

Thở luân phiên mũi: là một trong những hình thức chính của Pranayama. Thở luân phiên mũi sửa chữa nhiều thói quen thở tiêu cực, cũng như giúp chúng ta cân bằng cách sử dụng hai bên não – não trái logic và não phải sáng tạo. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng có một mỗi liên hệ giữa điều này và luồng không khí trong mũi chúng ta: khi mũi phải mở lớn, bán cầu não trái hoạt động nhiều hơn và ngược lại.

Kapalabhati – Thở tống hơi: trong tiếng phạn, Kapala có nghĩa là “hộp sọ” và Bhati có nghĩa là “toả sáng”. Do đó, thuật ngữ Kapalabhati có nghĩa là một bài tập thở làm sáng sọ. Nó được coi là bài tập làm sạch cho toàn bộ hệ thống, khi được thực hành một cách thường xuyên, khuôn mặt bạn sẽ toả sáng rạng rỡ với một sức khoẻ tốt.

Nếu bạn tự tập luyện ở nhà hoặc không theo sự quan sát hướng dẫn, bạn chỉ nên bắt đầu bài tập này sau khi thực hành Thở luân phiên mũi trong hai tháng. Bởi vì với nhiều người, phải mất khá nhiều thời gian để cơ hoành di chuyển đúng trong quá trình thở.

Savasana – Thư giãn đúng

Thư giãn đúng giúp chúng ta giảm nhiệt cho toàn bộ hệ thống cơ thể. Thư giãn là cách để tái nạp lại năng lượng cho cơ thể. Cơ thể và tâm trí khi liên tục bị quá tải thì hoạt động sẽ kém hiệu quả. Để có thể điều hoà và cân bằng sự làm việc của cơ thể và tâm trí, ta cần học cách tiết kiệm năng lượng, đó là mục đích chính của việc học cách thư giãn.

Chúng ta sử dụng ba phương pháp để giúp đồng hoá quá trình này: thư giãn cơ thể vật lý, thư giãn tinh thần và thư giãn tâm hồn.

Thư giãn thể chất

Thư giãn theo truyền thống Sivananda bắt đầu với chế độ ăn uống đúng, nhưng vì điều đó liên quan đến thói quen và xu hướng của mỗi người nên chúng ta sẽ nói về điều đó ở bước tiếp theo trong 5 điểm Yoga. Trong phần này chúng ta sẽ tập trung vào việc học cách thư giãn thông qua thực hành Asana.

Trong thực hành Asana, thực hành thư giãn thể chất bắt đầu bằng việc chúng ta nằm xuống trong tư thế xác chết, với hai cánh tay và chân cách xa nhau khoảng 30 độ so với cơ thể. Không cần cố gắng làm bất cứ điều gì, không cố gắng nghĩ đến bất kì nơi nào ngoài nơi chúng ta đang ở đây và cho phép bản thân thư giãn hoàn toàn,… chúng ta bắt đầu buông bỏ những căng thẳng, những chấp niệm.

Chúng ta sử dụng sức mạnh của tâm trí để giúp cho cơ bắp được thả lỏng và thư giãn hoàn toàn. Tất cả cơ thể như được mềm ra từ chân cho đến đỉnh đầu, sau đó, một cách chậm rãi, thông điệp được gửi đến thận, gan và các cơ qua nội tạng khác trong cơ thể.

Thư giãn tinh thần

Khi căng thẳng tinh thần, chúng ta nên thở chậm và nhịp nhàng trong vài phút, chẳng mấy chốc tâm trí bạn sẽ trở nên bình tĩnh hơn. Nếu bạn có một câu thần chú cá nhân, hãy chậm rãi lặp lại nó nhiều lần cho đến khi bạn bình tâm trở lại. Hoặc nếu như bạn không có câu thần chú của riêng mình, bạn có thể niệm “Om” nhiều lần. Hơi thở và ý niệm của bạn là cách giúp bạn thư giãn tinh thần một cách tốt nhất.

Thư giãn tâm hồn/ tâm linh

Tất cả những căng thẳng và lo lắng không thể được loại bỏ hoàn toàn cho đến khi chúng ta đạt được sự thư giãn trong tâm hồn mình.

Ăn uống đúng cách – Vegetaria

Dinh dưỡng đúng như một cách tiếp thêm nhiên liệu cho cơ thể. Dinh dưỡng Yoga dựa trên chế độ ăn thuần thực vật, thực phẩm tự nhiên, đơn giản và tinh khiết, dễ tiêu hoá, dễ hấp thu và có lợi cho sức khoẻ.

Các yogi cần có một số kiến thức về dinh dưỡng để biết cân bằng chế độ ăn uống. Nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể rơi vào 5 mục: protein, carbohydrate, khoáng chất, chất béo và vitamin.

Các yogi ăn chay, thuần thực vật và không qua chế biến, được lấy trực tiếp từ thiên nhiên, như vậy sẽ đảm bảo nguồn cung cấp tốt lành và đầy đủ các mục dinh dưỡng nói trên cho cơ thể. Bởi vì việc chế biến, tinh chế hay nấu quá chín thức ăn sẽ làm mất đi nhiều nguồn giá trị dinh dưỡng của nó.

Thái độ của Yoga đối với dinh dưỡng đó là “ăn để sống, không phải sống để ăn”. Theo kinh nghiệm và kiến thức về dinh dưỡng mà mỗi yogi nhận biết được loại thức ăn nào được tiêu hoá và lượng thức ăn tối thiểu được nạp vào cơ thể để tạo được lợi ích lớn nhất cho cơ thể và tâm trí. Các yogi cũng cân nhắc tới khía cạnh ảnh hưởng đến môi trường, sao cho ít gây tiêu cực nhất và tránh gây hại cho các sinh linh khác.

Vậy câu hỏi đặt ra là: Liệu rằng việc ăn như vậy có cung cấp đủ lượng protein cho cơ thể?

Câu trả lời là có. Swami Vishnudevananda dạy rằng chất lượng protein quan trọng hơn nhiều so với số lượng. Các sản phẩm sữa, các loại đậu và hạt là nguồn cung cấp protein tuyệt vời cho người ăn chay.

Tư duy tích cực và thiền định – Vedata & Dhyana

Theo Swami Vishnudevananda, tư duy tích cực và thiền định là quan trọng nhất trong 5 điểm Yoga, làm được điểm này thì chúng ta sẽ trở thành những gì mà chúng ta nghĩ.

Yoga dạy cho chúng ta một cái nhìn tích cực về cuộc sống có thể phát triển bằng cách học và thực hành những lời dạy về triết lí của Vedanta, và tâm trí bạn sẽ được kiểm soát hoàn hảo bằng cách thực hành thiền định thường xuyên và sống theo lối sống yogi.

Không có sự giúp đỡ của thiền định, chúng ta không thể đạt được kiến thức bản ngã. Không có sự giúp đỡ của thiền định, chúng ta không thể vươn lên vào trạng thái thánh thiện. Không có thiền định, chúng ta không thể giải thoát ra khỏi cái lưới dày của tâm trí và đạt được sự bất tử.

“Thiền định là con đường huy hoàng duy nhất dẫn đến sự tự do. Thiền là một chiếc thang huyền bí đi từ hạ giới lên thiên đường, từ sai lầm đến sự thật, từ bóng tối đến ánh sáng, từ không yên nghỉ đến sự bình an lâu bền, từ u mê đến kiến thức. Từ chết chóc đến bất tử.” – Swami Vishnudevananda.

5 điểm chính trên là lối sống của người luyện tập Yoga. Nếu bạn là người mới tập hãy trải nghiệm từ từ để cảm nhận về Yoga. Nếu bạn muốn tìm hiểu chuyên sâu thì hãy tìm hiểu về hững người thầy Yoga thực sự để hướng dẫn bạn đi đúng đường.

Bài viết trên đây được tham khảo từ nhiều nguồn tư liệu. Balance Yoga Villa hy vọng rằng bài viết này đã đem đến nguồn kiến thức về Yoga giúp bạn có cách nhìn tổng quan về bộ môn này.